Stjerner i sikte.

Etter kvart har me byrja å lura på om det ikkje skjer so veldig mykje tv-nyhenda her i Slovakia kan laga reportasjer om. Heile tre gongar har me nemleg funne oss sjølv midt i "begivenhetenes sentrum", som det heiter. Den fyrste gongen me var på TV var på ein reportasje frå språkkurset (bilete ein stad inni her), der eg fnisande fortalde på slovakisk at eg heiter Mari og er frå Noreg.

Den andre gongen var me litt meir i utkanten. Det kom nokre kamerafolk og filma då praksisbarnehagen hadde utedag i snøen. Diverre veit me ikkje kva denne filminga vart til, men me blei ikkje intervjua nokon av oss, so då kan det vere den same.

Men dagen i dag må seiast å vere eit høgdepunkt i kjendistilværet. Berre sjå! Nyhendeinnslag i beste sendetid på nasjonalt fjernsyn!


Baris, vår tyrkiske reisefelle (som for øvrig gjer ein sterk figur i filmklippet her) klarte å lasta filmen ned frå internett. KUDOS for det, for då kan alle få sjå kor god eg har blitt i slovakisk! Og kor flinke me er på ski! Og kor skjønne ungane er! (Legg særleg merke til skarre-r`en til han guten som er godt innpakka i skjerf og snøbriller. Den r`en der er ikkje standard her i landet!)

Me er snart ferdige med dag 2 av skikurset med praksisbarnehagen vår. 10 ungar, 4 lærarar og 4 utvekslingsstudentar bur på 2-stjerners hotell. Lærarane har kurs i å vere ski-instruktørar, og eg må sei dei er veldig flinke. Det er veldig artig å sjå borna få stadig betre kontroll over svingane sine! Likevel må eg vedgå ein ting - det er enno artigare at eg blir flinkare til å svinga sjølv. "Ikkje plog!" seier dei til meg, og eg prøver so godt eg kan å ikkje ploga.

I dag var me i bakken 2-3 timar før lunsj, og etterpå var det "Wellness". Ahhh, Wellness! Dei er glade i dette konseptet her i landet, og det har me jammen blitt sjølv og. Heime kallar med det vel helst for "spa" - for me snakkar boblebad, ulike basseng og ulike typar sauna.

Kveldsmåltidet på hotellet i dag var ein katastrofe. Me fekk 4 bollar, men ikkje steikte. Neida, dampa eller kokte eller noko. Heilt kvite bollar med syltetøy inni, smelta smør oppå og sjokoladestrø på toppen. Det hadde kanskje vore greit med ein, som dessert eller noko. Men fire var litt i overkant, og særleg sidan me var kjempesvoltne når me sette oss til bords. Kjøtsvotne! So me gjekk til restauranten for å få i oss noko skikkeleg mat.
So no er me trøytte og gode alle saman. Og endeleg mette!

KJell Thomas ligg i senga og ser OL på dataen og eg har skrive ein litan epistel som kanskje skal havna i avisa i Presov, hvis eg forstod læraren rett. Eg skal sjølvsagt koma tilbake til det, om det visa seg å vera tilfellet! Men no skal eg prøva å få med meg det siste av UKEsjefsvalgstreaminga på stv.no.

Søndagstur

Det er folk rundt meg heile tida, so i dag gjekk eg tur aleine. Det var innmari deilig! Fint vær var det og.
Eg filma toget....



...eg tok fragmentariske, tøyste sjølvportrett...






...snikfotograferte andre som gjekk søndagstur....








....tok bilete av ting eg såg....










...og fann til slutt ein super kafé der eg skreiv skulerelatert dagbok, drakk ein te som kanskje er den beste teen eg har smakt, og tok fleire tilfeldige sjølportrett.

Kino og ski no.

Kino?

Ski no?


Eg slår saman to kjekke hendingar til ein bloggpost. Ellers får eg vel aldri fortald om alt!

Nokon fekk kanskje med seg at det var den so kalla valentinsdagen på sundag. Martyna og eg hadde den perfekte plan: me skulle gå på Scala Kino og sjå "Vicky Cristina Barcelona". Me har vore på kino ein gong før, i det store handlesenterkomplekset MAX, der dei kun viser det siste av action, komedie og romantisk komedie frå det store landet vest for England.

Scala, derimot, mistenker eg meir for å vere ein filmklubb. Kan de sjå av biletet? Framsyninga var i ein fjong teatersal av lettare sosialistisk utsjånad. I foajeen kunne ein kjøpa seg noko å drikke, og inne i salen spelte dei romantisk, slovakisk visejazz over anlegget. Oi, sa Martyna då me hadde sett oss. Ho hadde fått program for kinoen då me kjøpte billettar, og det viste seg at Vicky & Cristina skulle vere film nummer 2 denne kvelden. Fyrst skulle me få sjå LÁSKY JEDNÉ PLAVOVLÁSKY, ein tsjekkisk film frå 1965. Utan tekst.

Martyna er polsk, og forstår ganske godt slovakisk, men ho forstod cirka null av replikkane i denne filmen. Kva skjedde no? kviskra eg, og ho svara kvar gong: "your guess is as good as mine". Likevel var det ei festleg oppleving. Hårsveisane og kleda var nesten nok i seg sjølv, i tillegg til ei rasande festleg scene (som for øvrig vara i ca ein halvtime) der 3 noko aldrande militærkarar sat ved eit bord på ein stor dans og prøvde å samla mot til å sjekka opp tre unge jenter.



Dette scenebiletet var så superfint at eg bestemte meg for å bli lovbrytar. Så blygt og tekkeleg og samstundes so vågalt!


Etter filmen var ferdig var me klare for Woody Allen og søte jenter i ein vakker by. Men neidå! Ikkje enno! Fyrst skulle me få SHOW! Ein snodig kar med bowlerhatt og tversoversløyfe snakka i mikrofon ei heil stund. Han vandra omkring i salen og prøvde å få kjærastepar til å fortelja (i mikrofonen) kor høgt dei elska kvarandre. Paret med den beste kjærleikserklæringa kunne vinna ei helg i ein eller annan by - og likevel var det ingen som ville snakka og det var superflaut. Etter denne kleine seansen kom ein politikar som me kjende att frå store valgplakatar over heile byen, og etter det var det brått konsert! To unge artistar spelte ein song kvar.



Til slutt fekk me endeleg sett "Vicky Cristina Barcelona". Eg elska den, sjølvsagt. Etter filmen gjekk me i dei slapsete gatene i Presov og snakka om kjærleiken og rastløysa og andre tema som ligg nært etter å ha sett ein slik film. Ikkje eit Gaudi-bygg i sikte på veg heim, ikkje ein einaste heftig spansk kunstnar, men mykje spanande austblokk-arkitektur og eit dormitory fylt med polske og tyrkiske utveklingsstudentar. Eg trur romansen får venta til 18. mars.

Og no til noko heilt annleis.




Dette er Doc. PhDr. Iveta Kovalčíková. Me har stadig møter med henne, ho er ein av nøkkelpersonane i å følga oss opp her nede - noko som i seg sjølv er nokså ærefylt trur eg, då ho er viserektor. Eg har inntrykk av at eit godt forhald til DMMH er viktig, og at dei difor strekk seg litt lenger for å følga oss opp. Men dagen i dag var noko meir for moro og sosialt - ho tok oss med på skitur og lunsj!




Me gjekk i ein time innover ein Askepott-skog før me snudde og gjekk tilbake. Eg hadde sjølvsagt kamera med i jakkelomma, og fekk no tatt noko brukbart i skodda.

Etter turen åt me lunsj, eg koste meg igjen med den deilige Bryndzove Halusky. Eg har kanskje ikkje fortald nærmare om denne slovakiske nasjonalretten? Vel, det får koma ein post seinare. Halusky! Mmmm, det fortener ein eigen post.



Det føltes godt å få brukt kroppen sin litt skikkeleg. Dei fleste nær meg vil vite at skigåing ikkje er noko eg driv med i særleg stor skala når eg er heime, dette var vel 4. eller 5. gongen på 10 år, men i dag kjente eg at det var skikkeleg fint. Skia me brukte var ikkje av nyaste patent (og dessutan bakglatte nok til å laga gode strekkar i låra...), og me hadde fått låna dei av sportsfakultetet på universitetet. Kovalcikova ordnar opp! I morgon skal me få rutetidene til bussen slik at me kan dra tilbake dit me var i dag hvis me har lyst å gå meir på ski. Og det kan henda det blir lurt - måndag til torsdag skal me jo på skikurs med borna. So kanskje me må legga oss i hardtrening for å visa oss som den ski-nasjonen me liksom skal koma frå?

Do you want me to sign it "Andy Warhols brother"?

So me drog på biltur! Martyna og Max frå språkkurset og Kjellis, Hans og meg. Det er skikkeleg greit å kjenne ein italienar i nabobyen som har eigen bil! Romveninnna mi fortalde meg om noko interessant, kulturelt som me ikkje kunne la vær å oppsøka når me no ein gong er her i landet, so Martyna og eg organiserte.

Me køyrde gjennom landsbyar og litt større byar som såg ut akkurat som den aust-europeiske stereotypien ein gjerne ser for seg.



Landskapet varierer mellom slake åsar, skogar eller åkre. På denna åkeren hadde nokon parkert. Det var litt rart, for det var langt til nærmaste noko som helst anna enn motorvegen. Max foreslo at nokon skulle ha sex. Det kan godt henda, men me hadde køyrd forbi før me rakk å sjå etter Titanic-hender på vindauga.



Og etter to timar hadde me kome fram til målet for reisa: Medzilaborce og Andy Warhol-museet der. Ja! Eit Andy Warhol-museum! I ein bitteliten by 10 km frå grensa til Ukraina!




Foreldra til Andy Warhol (eller Warhola, som han opprinneleg heitte) kom frå Mikova, ein enno mindre landsby i nærleiken av Medzilaborce. Andy sjølv reiste aldri hit, men broren hans John har fortald stiftelsen bak museet at Andy var interessert, men at han diverre døydde før han drog dit.

Inne i museet fann me litt historisk bakgrunn om Andy Warhol og familien hans, nokre maleri av onkelen hans og det som eg likte best: eit rom med maleri av broren til Andy, Paul. Det beste i dette rommet var ei faksimile av eit intervju nokon hadde gjort med Paul Warhola. Det var ei sær og litt sørgeleg historie. Andy var den sykelige, litt sære ungen som fekk all mora si merksemd. Faren var mykje ute og reiste, so Paul måtte sa seg av veslebroren som ofte var sjuk, hadde "a twitch" og som ofte låg i senga. Det var Paul som lærte Andy å lage collagar og male på, og å overføre trykk til papir ved hjelp av voks.

"But I loved Andy" seier, Paul, og det er dette "but" som er sørgeleg. Og då Andy døydde byrja Paul å male sjølv. Før det var han skraphandlar og kyllingfarmar, men so tok han altså tilå mala. Og ikkje kva som helst! Nei, kyllingfarmaren lot hønene sine gå i maling og etterpå spasere rundt på lerretet. Og det er desse bileta som heng omkring i Paul-rommet i museet. Pollock-aktige hønsefot-maleri. Hvis du besøker Paul kan det henda han gjev deg eit bilete, for det seier intervjuet at han pleier. Og då kan det henda han spør "Do you want me to sign it "Andy Warhols brother"? Sørgeleg igjen!

Favoritten min blant bileta til Paul er eit fotografi av dei to brørne som barn. Det har Paul malt transparent lilla over, i breie strøk. Og langs kanten: Ei ramme av kyllingføter. Og på slutten av intervjuet innrømmer Paul at han ikkje berre bruker levende høner. I fryseboksen har han nemleg eit par avhogde kyllingføter som han bruker når han ikkje vil at hønene skal klusse i malingen. "Are you disappointed in me?" spør han. Eg er ikkje skuffa. Eg blir melankolsk og opprømt.

Og eg går vidare, til den delen som viser Andy Warhol sin eigen kunst. Eller kopiar av.


Når me var komne so langt inn i museet var eg så opprømt at eg bestemte meg for å vere rebell og ta bilete SJØLV OM DET IKKJE VAR LOV! Men bileta blei ikkje så gode, for eg turde ikkje bruka blitz. Her har tar eg bilete i eit speil av meg sjølv og jakka til Andy Warhol med suppeboksane i bakgrunnen.



Etter ein runde i museet og nokre mislykka forsøk på å posere foran Marilyn-bileta var me svoltne. Men fyrst: litt turistisk posering foran den nedsnødde Andy Warhol-fontena. Den polske, den italienske og dei tre norske på Andy Warhol-museum i Slovakia. Det er er så rart at eg berre må elske det.



Rett over gata for museet låg Penzion Andy. Sjølvsagt! Der ville me eta. KRTEK var med i veska mi, og no fekk han vere med på biletet for å gjere det litt meir interessant. Klart dei hadde ein cambell-suppeboks i menyen! Inne i menyen var det mange freistande rettar, som til dømes 10 kg heilstekt gris med "liver filling". Diverre for oss måtte dette bestillast på førehand, so me gjekk for nokre litt enklare alternativ. Det meste var fritert og med ost, og sjølv om mange av rettane heitte noko med "Andy" er eg jammen ikkje sikker på om det er mat som han ville gått god for. Men i Slovakia likar dei slikt. Mmmm, ost!



Etter maten tok me oss litt kaffi. Italienaren fekk ein espresso som han absolutt ikkje godkjende som espresso. Og på veg tilbake til bilen tok eg enno litt fleire bilete, spesielt turistisk som eg var denne dagen.





På vegen heim høyrde me på klem FM avdeling Slovakia si valentine-spesial-klissemusikk-sending. Eg prøvde å ta bilete både inne i bilen og utafor, men resultata var i beste fall "artistiske". Eg sat for øvrig på kanten av setet med kameraet klart for å ta bilete av skiltet til KUKOVA (haahahahahaa!) heile turen, men då me endeleg køyrde forbi var det for fort og for mørkt, so me får nøya oss med vissheita om dette: I Slovakia er det ein by som heiter KUKOVA. Eg fryder meg på mitt mest juvenile vis.




Og alle var einige om at det var ein fin tur.

HRAVO A ZDRAVO -den fyrste dagen i barnehagen

Me blir fulgt til barnehagen av Maika, som har vore både guide og lærar for oss før. Fyrsteinntrykket er ein stor og kald bygning (eg gløymde å fotografera) med den same slitte fasaden som mange, for ikkje å sei dei fleste, bygga her i byen.

Materská škôlka Jurkovičova er namnet. Me går inn, blir buzza inn den låste døra, får på oss overtrekk på skona (I morgon må me hugsa innesko!) og får koma inn på kontoret til styraren. Ho er like stæsja og flottesen som slovakiske damer i leiarposisjonar flest, og fortel oss følgande om barnehagen:

Eit av klasseromma. Alle romma er dekorert ulikt. Borna som høyrer til her var ute og aka då me var på omvisning.

Det er den største i Slovakia, med 12 klasserom og 270 born. Dei har eit "complete equipment for children", som inkludrer ein gymsal og saune (desse er betalt med private middel). Barnehagen har eit fokus på helse og røyrsle, og slagordet er HRAVO A ZDRAVO - som google translate kan fortelja tyder "leiken og sunn". I lys av dette fokuserer dei også på kosthald, og har samarbeida med til dømes mjølkeprodusenten Dannone. Kvar dag får borna 100% fruktjuice eller salat.


Dagens lunsj bestod av kyllingsuppe og dette her. Hvis dei har eit fokus på sunn mat er eg ikkje direkte imponert - dette er pasta med ost. Kanskje ikkje det mest ernæringsmessig fullverdige måltidet eg kan tenka meg. Men suppa hadde grønsaker!

Dei tek borna med på turar, også som del av denne satsninga på fysisk fostring. Om sommaren går dei til naturområde som skog, og om vinteren drar dei på 4 dagars opphald på hotell med ski- og skøyteopplæring, og "wellness". (Dette siste er eit ord eg ser fleire stader her nede, og det er noko av det me kallar for spa: sauna, basseng, boblebad etc.) Og denne turen kan me få vera med på! Du hildrande!


Slike bilete heng over alt. Imponerande nivå på barnekunsten!

Om ettermiddagane er det meir skuleaktige tilbod for dei eldste borna i tømes kunst eller engelsk, og kvar fredag er det svømming i basseng, der foreldra og kan få vere med.
Etter introduksjonen frå styraren vart me med Lucia, førskulelærar, inn på avdelingen hennar. Etter kvart har eg forstått at det dei kallar "classrooms" og "classes" i praksis er meir som det norske systemet med avdelingar og faste grupper.

Det var ein fantastisk dag i barnehagen, både Hans og eg var imponerte over det me fekk sjå: rolege og harmoniske, men leikande og tøysande born. Utetid, spanande samlingsstund: og ikkje minst masse imponerande og inspirerande kunst og pynt både av born og vaksne. No er det seint, og me må ta bussen 06.57 i morgon, so eg får fortelja meir om dagsrytme og sånt seinare. Eg er ikkje så veldig nøgd med det litterære nivået på dette innlegget, men det får stå sin prøve. Eg får koma betre tilbake ein annan gong.

Slitne, men fornøgde praksisstudentar tek seg ein kvil.

Hard to say goodbye

Warning: here might be sentimentality.


Did you ever see something so sad? It is amazing how repeating slovak potraviny and drinking slivovica can bring people together in just 3 weeks. And not to be forgotten: singing songs about sloveso and spohulasky. So to wake up and see suitcases in the hall really can crack a heart totally up.

In these three weeks we have had excusions,


lectures,


city walks,


We have been walking the streets of Presov late at night to find somewhere we all could sit to eat and drink.




We have had 6 different teachers and about every theme relating to everyday life that is possibel, but not only learned the slovak phrases! We have also learned the most useful and beatiful phrases of each others languages. Especially finnish was a hit, I must say.



We celebrated a birthday.


We had some cheese.


We appeared as stars of national slovak television.



We held presentations with facts and curiosities from our countries, like sheeps head, ancient politicians and fuelling reindeer.


And before we could say "krapula", the course was over. Martyna and Team Norway are left in Presov while the rest of you guys went the other cities of Slovakia, our country of residence for a few months.


It really was surprisingly sad when you left. It will probably feel different on monday when our practise starts and the "real" study exchange begins. But thank you, dear group, for being fun and nice people to spend these weeks with. It was more than I hoped it would be and it wouldnt be the same without each and every one of you.



So thank you, group! Good luck in the rest of your stays - and I hope we can manage meeting again. Kisses and hugs!