Picture unrelated

Eg ventar på at Henning skal koma heim slik at me kan snakka på skype. Jammen er det praktisk å leva i 2010. Eg tenker på gamle dagar med brev over havet og tenker at det nok hadde sin sjarm det og. Kor glad ein må ha blitt når ein endeleg fekk eit livsteikn! Og kor vanskeleg det må ha vore å få plass til alle kjensler og alle opplevingar i eit brev. Kanskje ein ikkje visste om brevet kom fram ein gong. Og hvis ein gjekk heime og venta visste ein ikkje om det låg 100 bortkomne brev i havet eller om det var den ein venta på som låg der.



Men no kan eg trykka "delt skjerm" på skype, og so kan eg og Henning sjå gjennom bileta eg har tatt den dagen på slideshow i lag. So får han sjå alt eg har fotografert og me kan få snakka so mykje saman at me nesten ikkje merker at me saknar kvarandre ein gong. Men det gjer me. I alle fall eg. Og SÆRLEG no, når eg har pakka og vaska meg og pussa tenner og er heilt klar for å legga meg og det kun er å snakka med Henning som står att. I morgon reiser me til the High Tatras for 3 dagar (me skal i badeland og spa og skitur og aketur og andre turar og eg veit ikkje kva me ikkje skal), so eg veit ikkje når me får snakka saman neste gong. Kanskje ikkje før måndag.



Det er noko med dei der breva, eg klarar ikkje slutte å tenka på det. Dei handskrivne i konvolutt. Det er ikkje berre eg som saknar dei, og eg tenker at eg skal skriva nokre brev medan eg er her og senda dei med flypost over kontinenta og heim. Eller postkort. Det er fint, kjennes nesten litt retro, og eg veit at dei som får det blir glad. For det pleier eg å bli.

Kvardag

I dag har det vore litt tungt å vere utvekslingsstudent. Timen i dag var den vanskelegaste so langt. Me har hatt 4 lærarar til saman so langt, kvar har oss i 1-2 økter. Den nye som kom i dag, Slavka, var ikkje heilt innstilt på å ta ting i tempoet som passa dei minst slaviske av oss. Dei to tsjekkiske og tre polske jentene kan henga ganske godt med nesten uansett, men for spanjolen, italienaren, finnane og team Norway kan det gå litt vel fort i svingane. Me treng å få ting omsett, sett i kontekst og repetert for å ha sjans - og i dag gjekk det for fort.




Skuldrene knyter seg og eg føler at eg ikkje har forstått nokon ting, men når eg sit her med leksene merker at eg har eit par ting på plass likevel. So det er berre til å sjå på det som ei utfordring, og tenke kor nyttig denne erfaringa blir den dagen me som ferdige førskulelærarar skal møte foreldre og born som kanskje er like ferske i landet vårt som me er i dette landet no.



Mosjon får me også. Til etasjen vår er det 202 trappetrinn. Gutane rekner på kor mange me går kvar dag og kor mange det blir i veka - me går opp og ned minst 4 gongar kvar dag. Tenk så fine romper me skal få etter 16 veker!




Sola går ned i halv fira-tida kvar dag, og det er rett utafor vindauget mitt. Då er det lyst og varmt på rommet, men med ein gong den går ned må eg lata att glast.



PS! Fleire snapshots er å finna på på flickr-sida mi .

Genmanipulert?

Verdas største kinakål på Lidl i Presov. Den er so stor at den nesten hadde personlegdom, og eg angrar nesten på at eg ikkje kjøpte han. Kanskje den ville blitt vår nye bestevenn?

Bli betre kjend med Gutta Grei

Sidan både Hans og Kjell Thomas er flinke til å visa bilete og fortelja om småting frå dagleglivet har eg tenkt å fortelja meir utfyllande om det me opplever og det som er rundt oss.

Men i dag tenkte eg det er på tide at også venene og familien min som les bloggen her skal få høvet til å bli litt betre kjend med Gutta Grei - so here goes: nærare presentasjon av Hans og Kjell Thomas.



HANS er kanskje den snillaste guten ein kan møta. Han er hjelpsom, omtenksom, høflig og snill heile tida. Hvis nokon skal fx hente seg ein stol eller kva som helst, so reiser alltid Hans seg for å hjelpa - uansett om det trengs eller ikkje. Og hvis nokon hjelper han med noko er han veldig flink til å takka. I tillegg til alle desse fabelaktige eigenskapane er han alltid positiv - "Exellent!" seier Hans, enten det gjeld smaken på ein eller annan mat eller det at nokon har fortald han kva klokka er.

Hans synes det er vanskeleg med Slovakisk (det er han forsovidt ikkje aleine om), og det er alltid vittig å sjå på han når lærarane spør han om ting i timen. Då roter han hektisk gjennom papira sine og du kan formeleg sjå kor det knakar i hjernen hans når han prøver å vri hovudet for å finna ut om han i det heile tatt har forstått spørsmålet. Og han er så samvetsfull at han er den flinkaste av oss tre til å øva seg om kvelden.

Hans er også ganske naiv. Påfallande mange av jentene me har møtt i det siste, både utvekslingsstudentane her i Slovakia og i Trondheim før me drog får eit nokså skuffa drag over ansiktet når dei får høyre at han er gift. Ingen har noko anna enn godord å sei om Hans - og likevel er han rørande uvitande om kor fantastisk han er.

I det heile tatt - det kjem til å gå Hans godt i livet. Han er jo allereie godt gift med ei som kanskje er verdas søtaste jente, og når han i tillegg er ein vandrande inkarnasjon på alle gode eigenskapar som fins vil de kanskje ha problemer med å tru at verkeleg kan ver so GOD som eg har presentert han her. Men det er han faktisk. Det einaste slightly negative det går an å sei om Hans er at han ikkje er max fotogen, og at han til tider kan vera litt treig. Som han seier sjølv: "Det e som sirup. Æ kjæm."



KJELL THOMAS er ei ganske anna historie. Han er ein god ramp. Kjell Thomas er grov og frekk i kjeften mot alle unntatt bestemor (hans eigne ord), og kven som helst kan bli brydd av dei drøye vitsane hans. Nokon gongar kan han slumpe til å vere hysterisk festlig, og andre gongar må Hans og eg berre lata som ingen har sagt noko som helst. Hans er flinkare til det enn meg, men so har jo han og eit års trening.

Men Kjella, som han går som blant kompisane frå Eidsvoll lurer ikkje meg. Etter ei veke har eg avslørt at han er, som det heiter, "god på bunn". Eigentleg er han like omtenksom og snill som Hans, men det er berre eit tjukt lag med dritt som du må late som du ikkje merker for å oppdaga det.

Lat meg illustrere: Me sat på ein pizzarestaurant her ein dag, då KT ser ein far og ein baby på nabobordet. Og han bryter ut: "Åfyfa... jeg gleder meg så jæ.. til å bli pappa!" Visst bannar han, for han er ein av dei som bruker banneord som substitutt for adjektiv, men han såg så søt og glad og blank ut i auga. Og i slike stunder forstår ein kvifor han går på førkskulelærar. Kjell Thomas blir oppriktig glad av ungar, og han vil nok bli ein utruleg kjærleg og oppslukt pappa til nokre heldige ungar ein gong.

I tillegg kan eg nevna at Kjell Thomas er den av oss som bruker lengst tid til å gjere seg i stand om morgonen, og han frys gjerne på halsen hvis han ikkje har noko skjerf som passar til den nye, kule skinnjakka si.


Det var litt om gutta. Eg er glad for å vera her i lag med dei. Me snakkar her om to veldig ulike typar som likevel går godt saman. Det kan henda at me føler det annleis når me har vore oppå kvarandre i 16 veker. Men nett no - er me Dream Team.

Čo robiš? Kva gjer du på?

No har me hatt to økter med slovakisk-kurs, og eg kan sei dette: Det er himla vanskeleg. Det betyr ikkje at eg ikkje har lært meg nokon ting, for det har eg. Eg kan no fortelja kva eg heiter, kor eg er frå, at eg studerer pedagogikk (noko som vel er ei forenkling - men eg har ikkje lært meg kva "førskulelærar" er på slovakisk enno), kor gamal eg er og ein god gjeng med andre fraser og ord. Dette er jo ganske godt utbyte av berre to dagar, men likevel: Det er HIMLA vanskeleg. Slovakisk er eit slavisk språk, og dersom det er ord som liknar på norske (og då gjerne i hovudsak latinske) ord kjennes det som flaks, og det skjer nesten aldri.

So for det fyrste er alle ord heilt ukjende, og norskane har ingen knaggar å henga orda på.

I tillegg er det vanskeleg for meg å forstå korleis ord skal uttalast, og sjølv om eg har lært meg lydane til dei fleste bokstavar bruker eg lang tid på å finna ut korleis eg skal uttala ord. Bokhandel, til dømes, skrives KNÍHKUPECTVO. Fint, eller kva? Sånne ord må eg høyra ein gong for å forstå uttalen, og sjølv då er det ikkje sikkert at eg ser samanhengen mellom skrift og tale. For ein stakkar nordmann er det heilt overveldande kor mange konsonantar det går an å putta inn i eit enkelt ord. Favoritten min er ZMRSLINA, iskrem.

C er også ei utfordring. Den skal nesten aldri uttalast slik eg trur. Som ordet "Nemocnica". Det tyder sjukehus, og i utgongspunktet prøvde eg å sei nemosnika eller nemoknika - for me er vane med at C skal uttalast S eller K.
Men ikkje på slovakisk. Der er C nemleg bokstaven for lyden som me i Noreg ville skrive TS, eller som det heiter på lingvist: den slovakiske realiseringa av C er lik den "norske" realiseringa av z som i "pizza". Sjukehus skal altså uttalast nemotsnitsa.



Undervisninga vår er stort sett heilt grunnleggande: me lærer fraser og ord i tematisk rekkefølge: byrja med helsingar og introduksjonar. har vore gjennom nasjonalitetar og retningsskildringar og byrja i dag på bøying av verb. Verba vert bøygde etter kjønn og tal, noko som tyder at "Bývam Trondheim" eller "Študujem pedagogicko" er fullverdige setningar.

Heldigvis for meg har me fått 3 songar å øva oss på. Songane er på cd, der born framføret til fengande komp. Dei fyrste to songane me fekk har tema Výslovnost` spoluhlások, samohlások a dvojhlások, uttale av konsonantar, vokalar og diftongar. I dag fekk me ein om Slovesá, verb.
Songane funkar veldig bra for meg - eg får verkeleg inn meir om uttale av dei, og særleg konsonantsongen er nyttig.

I dag var me på datalab og høyrde på dialogar. Etter kvart skulle me skriva ned det me høyrde på bandet. Det var eit noko ambisiøst prosjekt - eg var ikkje så veldig imponert over didaktikken akkurat då. Eg hadde ikkje sjans til å få ned nokre fullverdige ord, og einaste grunnen til at eg lærte noko som helst av den økta om eg ikkje hadde kunna skriva av den polske jenta som sat ved sida av meg.


Det er framleis tusen ting eg kunne skrive om språkundervisninga, men eg nøyer meg med dette for i dag. OG TRU NO IKKJE AT EG ER PESSIMISTISK MED TANKE PÅ SPRÅKUNDERVISNINGA! For det er eg ikkje. Eg trur fullt og fast på at eg vil vere i stand til å kommunisere med barnehageborna når eg byrjer i praksis om 2,5 veker og eg stortrives med utfordringa.

Satiaľ sa maj! Ha det bra så lenge!

PS. Sei gjerne frå kva de har lyst til å lesa om på bloggen her. Meir om slovakisk? Er det nok om slovakisk? Andre forslag?

Tevling!

Kva for eit bygg trur de eg har fotografert her? Eg kan seie so mykje som at det er eit offentleg bygg. Den som vinn skal få slovakisk snop når eg kjem heim.

Kvifor er eg i Slovakia eigentleg?

Ola spurde i ein kommentar på førre post om kvifor eg eigentleg er her. Dei fleste som les dette vil nok vere vener og familie som veit kort-versjonen av svaret: "utveksling gjennom skulen". Nokon har kanskje også fått med seg at eg og gutane i utgongspunktet skulle reise som Erasmus-studentar og vere vekke 14 veker, men at me rett før jul skifta status til eit program i regi av NIL. Forkortinga står for Noreg-Island-Luxembourg. Dette programbytet fører til at me skal vere ute lenger enn planlagt - faktisk heile 16 veker. Vidare er det nokre små praktiske og økonomiske endringar som alle går i vår favør.

So det lange svaret på kva eg gjer i Slovakia kan til dømes vere formulert som målet for prosjektet me skal vere del av:

INCREASE THE LEVEL OF ETHICAL AWARENESS OF FUTURE AS WELL AS PRESENT PROFESSIONALS WORKING IN THE FIELD OF PROFESSIONAL ETHICS IN 1) THE SPCIAL FIELD, 2) SPECIAL EDUCATION, 3) HEALTH CARE.
(prosjektet heiter forresten PROFESSIONAL ETHICS AS PART OF PROFESSIONAL COMPETENCE OF SUPPORTING PROFESSIONS. Det går faktisk ikkje an å bruka ordet professional fleire gongar i ei setning.)

Me skal vera på University of Presov, og i morgon, måndag, går me i gong med ei 3-vekers intensivkurs i Slovakisk, inkludert eit par-tre ekskursjonar i området. Etter kvart skal me ha praksis i slovakisk barnehage og undervisning på universitetet. Dette vil eg vita meir om i morgon - etter slovakisk-timen og eit velkomstarrangement av noko slag (official opening) skal me møta kontaktpersonen vår. Då vil me (VONLEG!) få vita meir om faga me skal ta. Eg ser særleg fram til undervisning om levekår for roma-folket og om etikk.

For øvrig verker oppleggeet svært godt lagt opp. Me vart møtt på flyplassen og fulgt opp til romma våre. Der møtte me dei tre slovakiske jentene som var på utveksling på DMMH i haust, og dei kan me bruke som "fadder" hvis me vil. Og det trur eg me vil, det er veldig bra jenter.


PS: No er lenker til Gutane Grei på plass til høgre!

Reisa og den fyrste dagen - ein visuell presentasjon

Klokka er 6 om morgonen, Mari og gutane er reiseklare og velkledde. Kjell Thomas til venstre og Hans til høgre. Det er også Kjell Thomas som er juvenil-artig i bakgrunnen på biletet av meg der. Nærare presentasjon av desse kjekke karane skal koma i ein annan post. Lat meg no gå gjennom dagen i dag - steg for steg.



Skikkeleg frukost må til før ei lang reise. Me skålte i Solo for det som truleg blir det dyraste måltidet på fira månader.



Dressmann-reklamen poserer foran Praha. Ja, det er Praha i bakgrunnen der. Og ja, dei har dress på seg begge to. Skikkeleg fine var dei - og eg var litt bekymra for det totalt uriktige fyrsteinntrykket dei ville gje.



Sjølv om desse to fabelaktige fyrane tok sine fyrste steg på slovakisk jord, so var det ikkje dei som fekk fokuset på seg. Då eg tok dette biletet stod det ein heil gjeng, 4-5 stk frå flyet vårt klare med fotoapparata sine. Rett ved trappa stod ein flyplass-fyr med ein svær blomebukett. Eg kunne kjenna se&hør-genet vibrera....



...og heldigvis hadde me fått oss ein kompis på flyet, ein slovakar som jobbar i Oslo og difor kunne ganske godt norsk. Han kunne fortelja oss at me hadde tatt fly med Lucie Bílá, ei popstjerne som er "like stor som Alexander Rybak". Dusan, vår nye venn, orga photoshoot med ho, og skaffa oss nokre dvd-ar med "best of video". W.O.W.

Då me kom gjennom blei me møtt av ei supertriveleg dame frå universitetet - og ho presenterte oss for rektor på University of Presov. Det viste seg at han hadde vore på same fly som oss heilt frå Oslo, der han hadde vore på eit seminar av noko slag.


Turen frå Kosice til Presov tok ca ein halvtime, og eg tok nokre random bilete ut glaset. Då me kom var det sol og supervarmt - sikkert +10 grader, og det føles mykje nærare VÅREN enn det gjorde i fedrelandet når me drog frå det.

Vel framme vart me innlosjert og møtte att Jana, Julia og Patrizia - tre studentar på universitetet her som var på utveksling til Dronning Maud i haust. Det var skikkeleg godt å møta nokon som me faktisk hadde sett før. Jentene var der for å ta oss med til sentrum og visa oss litt rundt. Sentrum skal visst konsentrera seg rundt ei gate, og ligg berre 5-7 minutt frå der me bur.



Me handla på tesco og åt middag på ein restaurant som hadde lyst å sjå ut som ei grotte. Her er KT med Julia og Patrizia. Eg er ikkje so vane med kameraet enno, so bileta eg tok i den mørke grotta vart ikkje noko særleg.

No ligg eg på rommet som eg førebels har aleine men som eg kanskje blir nøydd til å dela med nokon framand. (Alle må kryssa fingrane for at eg slepp unna roommate-opplegget!) Eg et ostetrådar som er nøsta saman. Veldig rart, og eigentleg ikkje så godt heller, men eg har no kjøpt dei.
Kjære vener, familie og andre lesarar av REISEBLOGGEN! No er postinga i gong - og oppdateringar vil koma på løpande band. Eg skal fortelja meir om byen, rommet, gutane grei, maten me får og alt anna. Og visa bilete sjølvsagt. Stay tuned!

Dobrú noc! God natt!

Eg skal snart dra. Eg har sommarfuglar i magen heile tida, for no er det få dagar att.

Pakkinga er førebels mest mental. Alle førebuingane er eigentleg mest mentale - bortsett frå stikkinga i armen. Ikkje nokon hep A her i gården, nei.